Rynek PV w Polsce zaczął rozwijać się dynamicznie dopiero w 2020 r. Od tego czasu nie powstał jeszcze w naszym kraju raport o najczęstszych przyczynach szkód w instalacjach fotowoltaicznych. Z uwagi na brak odpowiednich danych statystycznych z dłuższego okresu nie sposób obiektywnie ocenić zagadnienia bez sięgnięcia po źródła zagraniczne.
Tym razem przyjrzymy się drugiemu co do wielkości producentowi energii elektrycznej ze słońca – Stanom Zjednoczonym. Przedstawione w artykule statystyki zostały zaczerpnięte z raportu[i] rządowego laboratorium energii odnawialnej Departamentu Energii (National Renewable Energy Laboratory). NREL analizował w raporcie m.in. informacje od Verisk Analytics, wiodącej i największej organizacji na terenie USA, zajmującej się gromadzeniem i analizą danych szkodowych z rynków ubezpieczeniowych.
Dane obejmują ponad 15 tysięcy roszczeń za lata 2014-2019 z polis ubezpieczenia mienia, gdzie przedmiotem szkody był przynajmniej jeden element instalacji fotowoltaicznej (moduł, konstrukcja, bateria, inwerter).
Należy mieć na uwadze, że ze względu na różne warunki klimatyczne, położenie geograficzne oraz liczbę i wielkość instalacji fotowoltaicznych w Polsce i USA struktura przyczyn i rozmiar szkód na pewno nie będą w tych krajach identyczne. Niemniej jednak dane te pokazują, z jakimi ryzykami możemy mieć do czynienia dzisiaj i w najbliższej przyszłości oraz którym możemy zapobiegać, zarówno na etapie budowy instalacji, jak i w trakcie jej eksploatacji (m.in. dzięki rekomendacjom Biura Oceny Ryzyka Technicznego WARTY).
Wykres 1. Udział procentowy roszczeń według przyczyny szkody
Powyższy wykres wskazuje, że głównymi przyczynami szkód w instalacjach fotowoltaicznych były grad (52,7%), wiatr (31,6%) oraz pożar (8,5%). Jako inne wskazywano m.in. uszkodzenie przez zwierzęta, uderzenie pojazdu, katastrofę budowlaną, trzęsienie ziemi, upadek drzew, defekt konstrukcji (łącznie 2,4%). Uderzenie pioruna oraz przepięcia tym spowodowane odpowiadały za 1,5% przypadków szkód. Pozostałe zjawiska naturalne oraz działania człowieka (kradzieże, wandalizm) stanowiły 0,2-1,3% roszczeń.
Jak wspomnieliśmy we wstępie istotną rolę odgrywa również ocena potencjalnego rozmiaru szkody, dlatego zaskoczyć mogą dane o średniej wielkości roszczenia na drugim wykresie.
Wykres 2. Średnia wielkość roszczenia według przyczyny szkody
Okazuje się, że o ile pożar był jedynie co dwunastą przyczyną szkody, o tyle generował zdecydowanie największe straty. Na drugim miejscu znalazł się piorun, który powodował szkody stosunkowo bardzo rzadko (1,5% przypadków), ale potrafił uszkodzić wartościowe elementy elektroniki, znajdujące się w inwerterach i magazynach energii. Duże szkody powodowały również kradzieże i dewastacje elementów instalacji oraz działanie mrozu, śniegu i lodu. Występujące najczęściej przyczyny – wiatr i grad – wyrządzały średnio jedne z najmniejszych wartościowo szkód, niszcząc zapewne głównie moduły solarne, nie stanowiące najcenniejszych elementów całego systemu.
Warto podkreślić, że statystyki należy traktować jedynie pomocniczo, jako punkt wyjścia do dalszych, ogólnych rozważań. Nie powinno się formułować na ich postawie szczegółowych wniosków, uniwersalnych dla każdej instalacji. Dopiero przegląd wielu czynników zwiększających i zmniejszających prawdopodobieństwo wystąpienia opisanych powyżej zdarzeń i ich skutków w konkretnym przypadku pozwoli na trafną ocenę ryzyka. Czynnikami tymi są m.in.: moc instalacji, wiek, wielkość / liczba modułów i inwerterów, miejsce montażu (grunt / woda / dach / elewacja / ogrodzenie), miejsce ubezpieczenia, rodzaj instalacji (on-grid / off-grid), sposób montażu, zabezpieczenia (przeciwpożarowe, przeciwprzepięciowe, przeciwkradzieżowe), producent podzespołów, doświadczenie wykonawcy, rodzaj gwarancji, umowa serwisowa.
Biorąc pod uwagę zebrane dotychczas dane oraz dysponując informacjami z innych zagranicznych rynków i lokalnej gospodarki, możemy z większym prawdopodobieństwem prognozować zagrożenia i ich wpływ na portfel ubezpieczeń OZE. Jednocześnie jesteśmy w stanie zapewnić naszym klientom pokrycie większości ryzyk występujących w obszarze fotowoltaiki w oparciu o szeroki zakres ochrony OWU Zielonej Energii, bazujący na formule „all-risks”. Przyszłe zdarzenia szkodowe, z którymi z pewnością będziemy mieli do czynienia, pozwolą nam podejmować lepsze decyzje underwritingowe, dokładniej zrozumieć ryzyko i wypracować cenne dla naszych partnerów biznesowych techniczne rekomendacje dla każdej fazy cyklu życia instalacji fotowoltaicznej.
Jeżeli interesują Was dodatkowe informacje, dotyczące tego tematu, zapraszamy do kontaktu z Damianem Schodowskim: Damian.schodowski@warta.pl.
[i] Schwab, Amy, Andy Walker, and Jal Desai. 2020. Insurance in the Operation of Photovoltaic Plants. Golden, CO: National Renewable Energy Laboratory. NREL/TP-6A20-78588. https://www.nrel.gov/docs/fy21osti/78588.pdf. (dostęp 14.01.2023 r.)
