Mandat z drona - jak to działa i kiedy możesz go dostać?

Drony policyjne w Polsce – czy mogą być używane?

Kodeks drogowy już od dłuższego czasu dopuszcza możliwość wykonywania kontroli pojazdów z powietrza. Zgodnie z definicją urządzenia rejestrującego, które znajduje się w art. 2 pkt 59 ustawy Prawo o ruchu drogowym jest to:

stacjonarne, przenośne albo zainstalowane w pojeździe albo na statku powietrznym urządzenie ujawniające i zapisujące za pomocą technik utrwalania obrazów naruszenia przepisów ruchu drogowego przez kierujących pojazdami.

Ponadto, od 2019 roku obowiązuje zmienione w 2022 roku zarządzenie Komendanta Głównego Policji, które określa zasady używania dronów przez policjantów. Funkcjonariusze muszą najpierw przejść odpowiednie szkolenie i uzyskać wymagane uprawnienia. Głównym zadaniem policyjnego operatora dronów jest zbieranie materiału dowodowego. To na jego podstawie kierowcy mogą być karani za określone wykroczenia.

Do czego policja wykorzystuje drony?

Drony mają szerokie zastosowanie w działaniach policji. Ich największą zaletą jest możliwość pracy w różnych scenariuszach. Nasze służby wykorzystują bezzałogowe statki powietrzne m.in. do zadań takich, jak:

• patrolowanie dróg z powietrza,
• działania ratowniczo-poszukiwawcze,
• analiza wypadków drogowych,
• badania miejsc popełnienia przestępstwa,
• monitoring koncertów, protestów oraz innych zgromadzeń,
• koordynacja działań operacyjnych z powietrza.

Ciebie, jako kierowcę, z pewnością najbardziej interesuje kwestia patrolowania dronami sytuacji na drogach i ujawnianie wykroczeń popełnianych przez kierujących pojazdami oraz pieszych. Dzięki dronom policja może kontrolować miejsca, do których trudno jest dotrzeć tradycyjnymi pojazdami. Urządzenia działają dużo efektywniej od tradycyjnego patrolu. Funkcjonariusze wyposażeni w drona są w stanie obejrzeć większy obszar, niż działając bez tego urządzenia.

Drony policyjne w nocy – jakie mają zastosowanie?

Drony policyjne są przystosowane do pracy nie tylko w dzień, lecz także w nocy. Dzięki kamerom termowizyjnym i noktowizyjnym mogą skutecznie wspierać działania służb po zmroku – zarówno w miastach, jak i na terenach trudno dostępnych. W nocy wykorzystywane są m.in. podczas poszukiwań zaginionych osób, obserwacji miejsc przestępstw, kontroli bezpieczeństwa imprez masowych czy monitorowania ruchu drogowego w rejonach o ograniczonej widoczności. Zaletą takich operacji jest dyskretność – drony poruszające się na dużej wysokości są niemal niesłyszalne i niewidoczne, co pozwala policjantom prowadzić obserwację bez wzbudzania podejrzeń.

Czy drony policyjne mierzą prędkość?

Choć w teorii policyjne drony mogłyby służyć do mierzenia prędkości pojazdów – dzięki wykorzystaniu kamer wysokiej rozdzielczości i analizy obrazu – w praktyce nie są one obecnie używane w tym celu. Obecnie więc nie można dostać mandatu za prędkość z drona. Funkcjonariusze wykorzystują drony przede wszystkim do rejestrowania innych wykroczeń drogowych.

Nagrania z powietrza pozwalają skutecznie dokumentować zachowania kierowców, a zebrany materiał może stanowić dowód w postępowaniu mandatowym lub sądowym.

Za jakie wykroczenia można otrzymać mandat z drona policyjnego?

Kontrola prowadzona za pomocą drona pozwala zarejestrować wiele rodzajów wykroczeń. Na tej liście należy wymienić:

• przejazd na czerwonym świetle,
• niezastosowanie się do znaku STOP,
• nieprawidłowe wyprzedzanie (na podwójnej ciągłej, przejściu dla pieszych, skrzyżowaniu),
• niezachowanie prawidłowego odstępu od poprzedzającego pojazdu,
• nieprzepisowe zachowanie na przejściach dla pieszych oraz przejazdach kolejowych,
• nieuprawnione korzystanie z buspasów,
• niezastosowanie się do obowiązku ustąpienia pierwszeństwa,
• wymijanie pojazdu, który zatrzymał się, aby ustąpić pierwszeństwa pieszemu,
• korzystanie z telefonu komórkowego w czasie kierowania pojazdem.

Mandat z drona mogą otrzymać również piesi. Najczęściej karane są następujące wykroczenia:

• korzystanie z telefonu komórkowego podczas przechodzenia przez przejście dla pieszych,
• przechodzenie przez pasy na czerwonym świetle,
• przechodzenie przez przejazd kolejowy przy czerwonym świetle.

Jak wygląda dron policyjny i czym różni się od urządzenia wykorzystywanego hobbystycznie lub komercyjnie?

Standardowe drony wykorzystywane przez użytkowników prywatnych lub firmy są najczęściej niewielkimi urządzeniami wyposażonymi w kamerę, system GPS i stabilizację lotu. Umożliwiają nagrywanie filmów, fotografowanie z powietrza czy wykonywanie prostych zadań inspekcyjnych. W zależności od modelu mogą ważyć od kilkuset gramów do kilku kilogramów, a ich zasięg i czas lotu są ograniczone pojemnością akumulatora.

Policyjne drony natomiast to bardziej zaawansowane technologicznie konstrukcje – często większe, o dłuższym czasie lotu, wyposażone w kamery o wysokiej rozdzielczości, systemy transmisji obrazu w czasie rzeczywistym, a w niektórych przypadkach także w czujniki termowizyjne i noktowizyjne. Dzięki temu mogą skutecznie wspierać działania funkcjonariuszy zarówno w dzień, jak i w nocy, również w trudnych warunkach pogodowych.

Zarówno operatorzy dronów policyjnych, jak i prywatnych, muszą przestrzegać przepisów dotyczących bezpieczeństwa lotów. W przypadku lotów wykonywanych poza służbami publicznymi wymagane jest także posiadanie obowiązkowego ubezpieczenia OC operatora drona. Dotyczy ono odpowiedzialności za szkody wyrządzone osobom trzecim podczas wykonywania operacji dronem – na przykład uszkodzenia mienia lub spowodowania obrażeń. Od 13 listopada 2025 obowiązek posiadania takiego ubezpieczenia dotyczy operatorów SBSP o masie startowej 0,25-20 kg. Dzięki temu operatorzy zyskają ochronę przed kosztownymi konsekwencjami nieprzewidzianych zdarzeń podczas lotu.

Czy można rozpoznać obszar objęty kontrolą dronów policyjnych?

O kontroli prędkości na drogach informują kierowców odpowiednie znaki – zarówno w przypadku radarów, jak i odcinkowych pomiarów prędkości. W przypadku kontroli dronami nie ma takiego obowiązku. Nie jesteś więc w stanie rozpoznać, czy w danym miejscu jest prowadzona kontrola drogowa z powietrza. Patrole wyłapujące kierowców przekraczających przepisy mogą znajdować się w odległości nawet kilkuset metrów od nadzorowanego miejsca. Ponadto operator drona nie musi być umundurowany. Co ciekawe nie musi być to nawet funkcjonariusz policji. Tego typu zadania realizują również cywilni pracownicy tej formacji. Dlaczego? Ponieważ operator jest odpowiedzialny jedynie za zabezpieczenie dowodów wykroczenia, a sam nie prowadzi kontroli drogowej. Analogicznie montażu radarów również nie musi wykonywać policjant w mundurze.

Jak przebiega kontrola z użyciem drona?

Kontrola przy użyciu drona jest prowadzona z udziałem patrolu policji oraz operatora urządzenia. Funkcjonariusze najczęściej znajdują się w pewnej odległości od nadzorowanego miejsca. Cały czas mają łączność z operatorem drona. Osoba sterująca urządzeniem nie ma kompetencji do przyznania kierowcy mandatu. Dlatego po ujawnieniu wykroczenia informuje o tym patrol policji. Na tej podstawie funkcjonariusze zatrzymują wskazany przez operatora pojazd. Głównym zadaniem operatora jest zapewnienie materiału dowodowego odpowiedniej jakości oraz w formie, która nie budzi wątpliwości co do popełnionego wykroczenia.

Dynamiczny rozwój technologii znacznie zwiększa możliwości kontroli drogowej przy użyciu dronów. W początkowej fazie urządzenia monitorowały głównie przestrzeń miejską. Wynikało to z faktu, że zasilanie pozwalało na zaledwie kilkadziesiąt minut efektywnej pracy. Obecnie drony mogą patrolować obszary poza granicami aglomeracji miejskich. Oczywiście w dalszym ciągu dużo bardziej efektywna jest ich praca w centrach miast. Urządzenia w krótszym czasie mogą zarejestrować więcej wykroczeń.

Rozwój technologii sprzyja poprawie bezpieczeństwa na drogach. Jednocześnie kierowcy powinni być świadomi, że muszą zachować pełną koncentrację na każdym etapie podróży. Ich błędy lub celowe wykroczenia mogą być w każdej chwili zarejestrowane przez drona i stanowić podstawę do ukarania mandatem.