Jak rozpoznać zużycie opon?

Kiedy opona nie powinna być używana?

Przede wszystkim opony powinny zostać wymienione, jeśli doszło w którejkolwiek z nich do uszkodzenia bieżnika lub boków. Wpływa to negatywnie nie tylko na ich żywotność, ale również zwiększa ryzyko przebicia. Ponadto trzeba pamiętać o tym, że znaczenie ma dodatkowo wiek opon. Wraz z upływem czasu materiały, z których zostały wykonane tracą elastyczność, co przekłada się na możliwość ich uszkodzenia.

Co więcej, nawet jeśli opony są utrzymane w dobrym stanie i mają niewielki przebieg, nieprawidłowe ciśnienie może negatywnie wpłynąć na ich właściwości trakcyjne, a także zużycie paliwa. Złym rozwiązaniem jest również jazda na oponach niedostosowanych do warunków pogodowych. Mowa tu przede wszystkim o użytkowaniu auta na komplecie letnim w sezonie jesienno-zimowym i zimowym w cieplejszych okresach roku.

Trzeba także zaznaczyć, że nawet dopuszczone do użytku opony mogą ulec nagłemu uszkodzeniu np. przebiciu w wyniku ubytków obecnych na drodze. Można jednak przygotować się na tę sytuację, korzystając z ubezpieczenia opon.
 

Rodzaje zużycia opon

Podstawowym rodzajem zużycia opony jest to wynikające z przewidzianej przez producenta żywotności kompletu. Mowa tutaj o równomiernej utracie głębokości bieżnika. Oprócz tego możesz spotkać się z sytuacją, gdy np. jedna opona zużywa się szybciej niż inne. Może to wynikać z nieprawidłowego ciśnienia lub usterki związanej z geometrią zawieszenia.

W niektórych sytuacjach dochodzi także do zużycia bocznego, co jest skutkiem np. nadmiernego obciążenia opony. Samo wcześniej wspomniane ciśnienie także wpływa na trwałość danego kompletu. Jeśli jest zbyt niskie, może nadmiernie się nagrzewać.

Warto także zaznaczyć, że problem zużycia dotyczy nawet nieużytkowanych opon. Powierzchnia gumy reaguje z powietrzem i dochodzi do utlenienia. Traci wtedy na elastyczności i staje się bardziej krucha. Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą, opony nie powinny być eksploatowane, jeśli są starsze niż 10 lat. Wiek kompletu można sprawdzić na boku opon korzystając z kodu DOT. Jego cztery ostatnie cyfry informują o dacie produkcji.

Głębokość bieżnika opon a bezpieczeństwo na drodze

Głębokość bieżnika to kwestia kluczowa w kontekście zachowania bezpieczeństwa podczas jazdy. Im jest mniejsza, tym gorsza przyczepność opon. To z kolei przekłada się na wyższe ryzyko poślizgu i tym samym utraty kontroli nad autem.

Konstrukcja współczesnych opon dopuszczonych do ruchu drogowego opiera się na systemie rowków i kanałów akwaplanacyjnych odprowadzających wodę, błoto lub nadmiar śniegu. Dzięki temu samochód lepiej trzyma się drogi. W przypadku zużycia się bieżnika rowki i nacięcia są płytsze, a opony tracą swoje właściwości.

O tym, jak ważny jest stan opon, mogą świadczyć przepisy obowiązujące w Polsce. Na całej ich powierzchni głębokość bieżnika nie może być mniejsza niż 1,6 mm. Jeśli podczas kontroli drogowej służby wykryją nieprawidłowości, mają prawo do nałożenia mandatu (wysokie kary grożą także za brak opon zimowych). Przyjmuje się, że optymalną głębokością bieżnika jest minimum od 3 do 4 mm. Takie wartości uznawane są za bezpieczne w przypadku większości warunków drogowych.
 

Sprawdzanie głębokości bieżnika

Kontrola stanu technicznego opon jest bardzo łatwa. Każdy producent ogumienia musi zaznaczać za pomocą wypustki miejsce, w którym bieżnik dochodzi do głębokości 1,6 mm. Niekiedy na oponach mogą być także widoczne inne, dodatkowe oznaczenia, które pozwalają lepiej weryfikować stan opony.

Ponadto możemy wykorzystać dwuzłotową monetę (naszą „miarką” będzie wtedy jej średnica) czy np. zapałkę (zaznaczamy na niej odpowiedni punkt i mierzymy przy użyciu linijki). Najdokładniejszy wynik daje dedykowana miarka, dostępna m.in. na stacjach paliw. Przy mierzeniu głębokości bieżnika należy pamiętać, aby zrobić to w kilku punktach.
 

Jakie są objawy zużytej opony?

Opona jest już zużyta, jeśli:

• głębokość bieżnika jest mniejsza niż 1,6 mm;
• na jej powierzchni występują jakiekolwiek pęknięcia i rozdarcia;
• doszło do degradacji (sparcenia) gumy;
• na warstwie butylowej (obecnej we wnętrzu opony) widoczne są plamy lub odparzenia;
• bieżnik odkleja się od niej;
• ma deformacje lub wybrzuszenia po bokach;
• drutówka (zatopiona w stopce, utrzymuje opony na feldze) została zdeformowana lub odkryta;
• minął termin jej przydatności.

W przypadku wystąpienia jakiegokolwiek z powyższych objawów należy wymienić opony. Według przepisów na jednej osi muszą znajdować się modele identyczne co do rozmiaru, firmy, modelu i stanu technicznego (m.in. głębokości bieżnika). Dlatego jeśli np. uszkodzisz tylko lewą przednią oponę, należy wymienić także prawą.
 

Sposoby na utrzymanie opon w dobrym stanie

Opony są bardzo ważne dla bezpieczeństwa jazdy, dlatego warto o nie dbać. Aby zachować je w jak najlepszej kondycji:

• pamiętaj o utrzymaniu odpowiedniego ciśnienia, odpowiedniego dla danego kompletu i modelu samochodu,
• regularnie kontroluj głębokość bieżnika,
• upewnij się, że pojazd posiada prawidłową geometrię zawieszenia,
• nieużywane opony przechowuj w suchym i chłodnym miejscu, z dala od źródeł ciepła i nasłonecznionych miejsc,
• dostosuj rodzaj opon do rodzaju pojazdu.

Oczywiście trzeba także pamiętać o sezonowej zmianie opon na zimowe, jeśli nie korzystamy z kompletu całosezonowego. Stosując się do tych wskazówek nie tylko wydłużysz żywotność opon, ale zapewnisz też odpowiedni poziom bezpieczeństwa i prawidłową kontrolę w trakcie jazdy.

Zużyte opony – co z nimi zrobić?

Ogumienie, które nie nadaje się już do użytku, możesz oddać do zakładu wulkanizacyjnego przy wymianie na nowy komplet. Istnieje także możliwość pozostawienia opon w Punkcie Selektywnego Zbierania Odpadów Komunikacyjnych (PSZOK), który znajduje się w każdej gminie.

Zgodnie z prawem opony muszą być ponownie wykorzystane. Dlatego są m.in. poddawane recyklingowi, eksportowi lub bieżnikowaniu. Ten ostatni proces polega na regeneracji starych opon poprzez nałożenie nowego bieżnika, przez co mogą być wprowadzone do ponownego użytku.

Co ciekawe, stare opony są używane także jako źródło energii, np. w cementowniach. Rozwiązanie to jest ekologiczne, ponieważ ogumienie ulega całkowitemu spaleniu, a na kominach zamontowane są specjalne filtry minimalizujące emisję szkodliwych substancji do środowiska.