System e-TOLL - jak działa?

Jak działa system e-TOLL?

Wprowadzony przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad system e-TOLL zastąpił stary system poboru opłat viaTOLL. Poprzednie rozwiązania obowiązywało kierowców pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) powyżej 3,5 tony. Od 1 grudnia 2021 roku e-TOLL obowiązuje również kierowców aut osobowych. To pozwoliło na niektórych odcinkach płatnych dróg wyeliminować klasyczne bramki. Szlabany zniknęły z autostrady A2 (Konin-Stryków) oraz A4 (Wrocław-Sośnica). Oznacza to zaledwie 260 km dróg klasy A. Bramki nadal pozostają na autostradzie A1 (Toruń-Gdańsk), A2 (Świecko-Konin) i A4 (Katowice-Kraków). Na autostradzie A1 i A4 można również skorzystać z płatności automatycznych, ale system ten nie współpracuje z e-TOLL.

Elektroniczny system poboru opłat e-TOLL bazuje na technologii pozycjonowania satelitarnego. Trasa przejazdu i związana z nią opłata jest naliczana automatycznie na podstawie lokalizatora GPS umieszczonego w pojeździe.

Aby, skorzystać z systemu konieczna jest rejestracja na oficjalnym, rządowym portalu etoll.gov.pl. Cały proces składa się z kilku kroków:

• rejestracja firmy lub osoby prywatnej,
• wpisanie danych pojazdu,
• wprowadzenie danych zakupionego lokalizatora GPS,
• zasilenie konta minimalną kwotą 120 zł lub 30 euro.

Oprócz rejestracji konta w systemie e-TOLL niezbędne jest zamontowanie w pojeździe odpowiedniego lokalizatora GPS. Najpopularniejsze są tzw. OBU, czyli On-Board Unit. Ich instalacja jest bardzo prosta. Ponadto można przenosić je pomiędzy samochodami. Drugi typ lokalizatorów to ZSL, czyli Zewnętrzne Systemy Lokalizacji. Są one montowane na stałe, a instalacja jest dosyć skomplikowana. Pamiętaj, że lokalizator współpracujący z e-TOLL możesz kupić wyłącznie u jednego z partnerów koncesjonowanych przez Krajową Administrację Skarbową.
 

Na jakich drogach obowiązuje system e-TOLL?

System e-TOLL służy do poboru opłat za przejazdy polskimi drogami krajowymi, które są zarządzane przez Generalną Dyrekcję Dróg Krajowych i Autostrad. Należą do nich drogi krajowe, ekspresowe oraz autostrady o łącznej długości 3600 km. Użytkownik każdego pojazdu o DMC powyżej 3,5 tony musi uiszczać odpowiednią opłatę, która jest przekazywana na utrzymanie i dalszy rozwój infrastruktury drogowej w Polsce.

System e-TOLL obowiązuje także w pojazdach o DMC poniżej 3,5 tony. Kierowcy aut osobowych i motocykli mogą w ten sposób opłacić przejazd rządowymi odcinkami autostrady A2 (Konin-Stryków) i A4 (Wrocław-Sośnica).
 

Jak zapłacić za przejazd w systemie e-TOLL?

Ideą wdrożenia e-TOLL było umożliwienie automatycznego dokonywania płatności za przejazdy. W przypadku aut osobowych o DMC poniżej 3,5 tony oraz motocykli kwestia zapłaty jest bardzo prosta. Wystarczy kupić e-bilet autostradowy przez:

• sklep uruchomiony na stronie etoll.gov.pl,
• aplikację e-TOLL PL BILET,
• jednego z partnerów systemu e-TOLL (ich aktualna lista jest dostępna na stronie etoll.gov.pl).

Za e-bilet autostradowy możesz zapłacić w aplikacji po dodaniu do niej karty płatniczej lub kredytowej bądź po dokonaniu przelewu z użyciem BLIK-a. W analogiczny sposób zakupisz bilet na stronie internetowej. Alternatywną formą jest instalacja aplikacji e-TOLL PL.

W przypadku pojazdów ciężarowych oraz autobusów wysokość opłaty jest naliczana „na żywo” w trakcie jazdy. Z tego względu opłacenie przejazdu odbywa się w inny sposób. Masz do wyboru dwie formy płatności:

• Konto przedpłacone

Rozwiązanie przypominające telefon „na kartę”. Użytkownik przelewa na konto pojazdu określoną kwotę, którą następnie może wykorzystać do poruszania się po drogach. System automatycznie naliczy i pobierze odpowiednią opłatę. Dodatkowo użytkownik otrzyma powiadomienie, gdy środki na koncie się skończą. Konto pojazdu możesz doładować przez Internet z użyciem: karty płatniczej, przelewu bankowego, płatności mobilnej (np. BLIK), karty flotowej.

W punktach obsługi klienta istnieje możliwość doładowania konta gotówką.

• Konto z odroczoną płatnością

Rozwiązanie przypominające płacenie rachunków za prąd. Kierowca przemieszcza się po drogach płatnych. Za kolejne przejazdy naliczane są opłaty. Pod koniec miesiąca otrzymuje w aplikacji notę rozliczeniową, która ma formę rachunku. Można go opłacić w analogiczny sposób, jak konto przedpłacone.

Konto przedpłacone to wygodniejsze rozwiązanie w przypadku indywidualnych właścicieli ciężkich pojazdów, którzy jeżdżą nimi okazjonalnie. Dla flot, w których auta są cały czas w trasie, korzystniejszą opcją jest konto z odroczoną płatnością.

W Polsce działa także konkurencyjny system płatności za autostrady, czyli Autopay. Można w nim opłacać przejazd państwowymi autostradami.
 

Jak obliczane są opłaty w systemie e-TOLL?

W przypadku aut osobowych o DMC poniżej 3,5 tony oraz motocykli obowiązują ujednolicone stawki za przejazd rządowymi odcinkami autostrady A2 i A4. Zależą one od kategorii pojazdu i wynoszą:

• motocykle – 5 gr/km.
• pojazdy samochodowe o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony) – 10 gr/km.

Dla pojazdów ciężarowych o DMC powyżej 3,5 tony oraz autobusów obowiązują stawki uzależnione od następujących czynników:

• klasa drogi,
• maksymalna dopuszczalna masa całkowita pojazdu,
• klasa emisji spalin EURO.

Pojazdy objęte tym systemem dzielimy na trzy kategorie:

• pojazdy samochodowe o DMC powyżej 3,5 t i poniżej 12 t,
• pojazdy samochodowe o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 12 t,
• autobusy powyżej 9 miejsc niezależnie od dopuszczalnej masy całkowitej.

Szczegółowe stawki opłat za przejazd autostradami rządowymi i komercyjnymi znajdziesz w osobnym artykule – "Płatne odcinki autostrady w Polsce - ile zapłacisz?".

Jak działa aplikacja e-TOLL PL?

Aplikacja e-TOLL PL jest dostępna bezpłatnie w sklepie Google Play oraz AppStore. To darmowe narzędzie służące do poboru opłaty elektronicznej za przejazd płatnymi odcinkami dróg krajowych w nowym systemie e-TOLL. Aplikacja jest obsługiwana przez urządzenia z systemem Android (min. wersja 8.0) oraz iOS (min. wersja 14). Z narzędzia mogą korzystać również użytkownicy pojazdów lekkich, które poruszają się po rządowych odcinkach autostrady A2 (Konin-Stryków) oraz A4 (Wrocław-Sośnica). Aplikacja e-TOLL stanowi alternatywę dla urządzeń pokładowych (OBU) oraz Zewnętrznych Systemów Lokalizacji (ZSL).

Aplikacja e-TOLL posiada następujące funkcje:

• wniesienie elektronicznej opłaty dla wszystkich pojazdów samochodowych oraz zespołów pojazdów o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 tony, a także autobusów niezależnie od ich DMC,
• wniesienie elektronicznej opłaty za przejazd przez płatne odcinki autostrad państwowych A2 i A4,
• doładowanie i sprawdzanie stanu konta rozliczeniowego w trybie przedpłaty,
• monitoring przewozu towarów wrażliwych w systemie SENT-GEO (zgodnie z zapisami Ustawy z dnia 9 marca 2017 roku o systemie monitorowania drogowego i kolejowego przewozu towarów oraz obrotu paliwami opałowymi).

Po zainstalowaniu aplikacji generowany jest identyfikator biznesowy urządzenia, który należy podać w swoim Internetowym Koncie Klienta (IKK). Po rejestracji w IKK i dodaniu identyfikatora biznesowego aplikacji będzie ona widoczna jako urządzenie OBE (On-Board-Equipment). Proces rejestracji wymaga logowania przez Profil Zaufany lub aplikację mObywatel. Następnie należy wskazać, w którym pojeździe będzie używana aplikacja e-TOLL. Po przypisaniu auta możesz rozpocząć przejazd drogami płatnymi. Aplikacja wymaga dodania karty płatniczej. Dostępne są opcje konta przedpłaconego oraz płatności odroczone. W celu uiszczenia opłaty za autostradę należy doładować konto. Minimalna kwota doładowania wynosi 20 zł. Aplikacja e-TOLL musi być włączona przez cały czas przejazdu, ponieważ przekazuje dane geolokalizacyjne do systemu e-TOLL. Wykorzystując sieć satelitów GPS, ustala pozycję urządzenia umieszczonego w samochodzie (smartfon), porównuje je z mapami w systemie i na podstawie trasy oraz danych pojazdu nalicza opłatę. Zamiast smartfona kierowcy mogą wykorzystać urządzenie pokładowe (OBU) lub zewnętrzny system lokalizacyjny (ZSL). Obu to lokalizator, który jest zamontowany w pojeździe i połączony z systemem. ZSL to systemy lokalizacji wdrażane w celu kontrolowania tras lub ochrony przed kradzieżą w autach ciężarowych.

Jak działa aplikacja e-TOLL w przypadku samochodów osobowych? Wystarczy zainstalować ją na telefonie i za jej pośrednictwem zakupić e-bilet autostradowy. Możesz to zrobić z maksymalnie 60-dniowym wyprzedzeniem. Bilet jest ważny 48 godzin od momentu zadeklarowanej daty przejazdu.

Aplikacja e-TOLL jest także narzędziem analitycznym i pozwala przeglądać historię przejazdów z ostatnich trzech miesięcy.
 

Jakie są kary za nieopłacenie przejazdu?

System e-TOLL rejestruje każdy pojazd wjeżdżający na płatny odcinek drogi. Jeśli kierowca z jakiegoś powodu nie zapłaci za przejazd, to będzie miał trzy dni na uregulowanie opłaty. Po upływie tego terminu otrzyma wezwanie do zapłaty. Mandat za niedokonanie płatności wynosi 500 zł (samochody osobowe) i 1500 zł (auta ciężarowe). Karę można otrzymać także za przejazd pojazdem, który będzie miał zasłonięte lub nieczytelne tablice rejestracyjne.

Zabronione jest również manipulowanie przy urządzeniach pokładowych (OBU, ZSL). Niektórzy użytkownicy starają się tak je ustawić, aby pobierały niższe opłaty. W razie stwierdzenia takiego procederu nakładana jest kara w wysokości 750 zł.

System e-TOLL to idealny sposób naliczania opłat dla pojazdów komercyjnych. Umożliwia sprawne i wygodne opłacenie przejazdu autostradą bez konieczności tracenia czasu w kolejkach na bramkach. Z systemu e-TOLL mogą także korzystać kierowcy prywatni. Wystarczy zainstalować aplikację przed podróżą lub kupić bilet w sklepie e-TOLL. Jeśli często pokonujesz dłuższe trasy, to rozwiązanie w przyszłości stanie się dla Ciebie niezbędne. Tym bardziej że GDDKiA planuje wprowadzenie opłat na wszystkich drogach szybkiego ruchu.