Jak i kiedy przejść na opony zimowe?

Czym charakteryzują się opony zimowe?

Pierwsze opony zimowe zostały zaprojektowane w 1934 roku w Skandynawii. Były dedykowane do aut ciężarowych, dla których trudne warunki były szczególnym wyzwaniem. Pierwsza „zimówka” do samochodu osobowego powstała w 1936 roku. Co ciekawe nadawała się również do jazdy latem. Można zatem powiedzieć, że była to opona wielosezonowa. Jej elementem charakterystycznym był unikalny w tamtym czasie wzór bieżnika z poprzecznymi rowkami. Miał on ułatwiać „przedzieranie się” przez pokrywę śniegu oraz błoto zalegające często na drogach Szwecji i Finlandii.

Oznaczenie sezonowości ogumienia jest umieszczone na boku opony. Na oponach zimowych znajdziesz następujące symbole:

• M+S (mud and snow),
• 3PMSF.

Pamiętaj, że samo oznaczenie M+S wcale nie musi dotyczyć tylko ogumienia zimowego. Skrót ten jest wyłącznie deklaracją producenta w kwestii oferowanych osiągów. Można go znaleźć również na oponach produkowanych na rynek amerykański. Tam standardy dotyczące ogumienia są inne niż w Europie. Symbol M+S jest również powszechnie stosowany w przypadku opon wielosezonowych. Producenci zakładają, że informuje on o przystosowaniu bieżnika danej opony do trudnych warunków. Oznaczenie M+S może zostać umieszczone bez żadnych dodatkowych testów zewnętrznych ogumienia.

Na opony zimowe jednoznacznie wskazuje oznaczenie 3PMSF (Three-Peak Mountain Snow Flake), które występuje z ikonką płatka śniegu na tle trzech szczytów górskich. Jest ono ujednolicone dla produktów różnych dostawców. Stanowi wyznacznik opony zimowej, który potwierdza jej rzeczywiste właściwości na śniegu. Aby zdobyć takie oznaczenie, opona musi przejść test. Jest on wykonywany na płaskim torze pokrytym ubitym śniegiem. Maksymalne nachylenie terenu wynosi 2 stopnie. Ważna jest także długość i szerokość toru. Pokrywa śniegu składa się z mocno ubitej warstwy spodniej (3 cm) i warstwy wierzchniej (2 cm). Podczas testu temperatura powietrza na wysokości ok. 1 m wynosi od -2 do -15 stopni. Temperatura śniegu na głębokości 1 cm wynosi od +4 do -15 stopni. Podczas testu porównuje się zachowanie opony do modelu wzorcowego. W 6 na 10 prób wynik testu musi być o ok. 25% wyższy od wartości referencyjnych. Szczegóły testów nie są ujawniane. Sam certyfikat wskazuje tylko, że dany model opony przeszedł pomyślnie sprawdzian.

Podczas produkcji opon zimowych stosuje się specjalną mieszankę gumy, która zawiera większą ilość naturalnego kauczuku. Dzięki temu ogumienie zimowe doskonale sprawdza się podczas jazdy na deszczu, śniegu i lodzie, a także przy niskich temperaturach. Bardziej miękka mieszanka gumy sprawia, że nawet przy ujemnych temperaturach opona zachowuje optymalną elastyczność, a tym samym parametry jezdne.

Najważniejsze zalety opon zimowych to:

• bardzo dobra przyczepność w warunkach zimowych (kiedy temperatura spadnie poniżej 7 stopni) na suchej, mokrej, zaśnieżonej i oblodzonej drodze,
• doskonała przyczepność w czasie jazdy po ubitym śniegu,
• ograniczenie zjawiska aquaplaningu,
• wolniejsze zużycie ogumienia w okresie zimowym (w porównaniu do tempa zużycia opon letnich w sezonie letnim),
• większa kontrola nad pojazdem i krótsza droga hamowania w warunkach zimowych,
• mniejsze ryzyko wpadnięcia w poślizg.

Ważnym parametrem opon zimowych jest wysokość bieżnika. To ona wpływa na odpowiednią przyczepność w czasie przyspieszania i hamowania. W zależności od producenta wysokość bieżnika opony zimowej może wynosić nawet 10 mm. Jego powierzchnia ma dużą liczbę głębokich rowków i nacięć nazywanych lamelami. To zapewnia optymalny komfort i bezpieczeństwo w czasie jazdy. Niestety wraz ze ścieraniem bieżnika ogumienie zimowe traci swoje parametry.

Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury minimalna głębokość bieżnika w oponach nie powinna być mniejsza niż 1,6 mm. Eksperci mają jednak odmienne zdanie na ten temat. Jak pokazują badania, jazda na oponach z bieżnikiem zużytym do minimum zapewnia jedynie 40% pierwotnej przyczepności. Dla zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa nie zaleca się jazdy na oponach z bieżnikiem poniżej 4 mm, ponieważ ogumienie wyraźnie traci przyczepność do podłoża.

W osobnym artykule szczegółowo wyjaśniamy, czy grubość bieżnika wpływa na przyczepność opony do nawierzchni. 

Wysokość bieżnika nie jest jedynym parametrem, który powinieneś wziąć pod uwagę podczas oceny przydatności ogumienia. Bardzo ważna jest kompleksowa ocena, podczas której należy skontrolować również:

• równomierność zużycia bieżnika,
• stan warstwy butylowej,
• uszkodzenia powstałe na powierzchni gumy.
  
   

Kiedy najlepiej wymienić opony na zimowe?

Decydujące znaczenie ma w tym przypadku pogoda. A ta jest bardzo nieprzewidywalna. Dla Ciebie jako kierowcy podstawowym wyznacznikiem powinna być średnia temperatura dobowa. W momencie, gdy zacznie się utrzymywać na poziomie 7 stopni, powinieneś odwiedzić serwis oponiarski. Dlaczego akurat wtedy? Poniżej 7 stopni mieszanka gumowa opon letnich zaczyna gwałtownie twardnieć. To powoduje, że ogumienie traci swoje właściwości. W efekcie nie zapewnia odpowiednich parametrów bezpieczeństwa. Opony zimowe w ujemnych temperaturach zachowują optymalną miękkość i elastyczność.

Planując wymianę opon, zwróć uwagę na pory dnia, kiedy najczęściej korzystasz z samochodu. Jeśli jeździsz głównie nocą lub nad ranem, to temperatury są zazwyczaj niższe od średniej dobowej. W takich sytuacjach warto wymienić ogumienie wcześniej.

Odpowiedni czas serwisu jest ważny również po zakończeniu zimy. Co dzieje się z oponami zimowymi podczas użytkowania w temperaturze powyżej 7 stopni?

• Wykazują gorsze parametry jezdne. Pogarsza się sterowności pojazdu oraz wydłuża droga hamowania.
• Używane w warunkach letnich mogą zużyć się nawet po przejechaniu 15 tysięcy kilometrów. Przy wysokich temperaturach ten tym mieszanki gumy mocno się nagrzewa. To powoduje szybsze ścieranie bieżnika.

Wielu kierowców ma zbyt duże zaufanie do systemów bezpieczeństwa w pojeździe jak ESP czy ABS. Stanowią one istotne wsparcie i pomagają uniknąć niebezpiecznych sytuacji, ale nie będą w stanie uchronić Cię przed wypadkiem, jeśli nie dostosujesz ogumienia do panujących warunków.
 

Jak dbać o opony zimowe?

Mieszanka, z jakiej zbudowane są opony zimowe, jest miękka i delikatna. Dzięki temu zapewnia optymalną elastyczność gumy nawet w bardzo niskich temperaturach. Jednocześnie powinieneś odpowiednio dbać o opony zimowe. Dzięki temu możesz wydłużyć ich żywotność oraz zachować wysoki poziom bezpieczeństwa w czasie jazdy.

Jak zatroszczyć się o stan opon zimowych? Przede wszystkim przestrzegaj następujących zasad:

• Systematycznie kontroluj zużycie i głębokość bieżnika

Pojęcia zużycia i głębokości bieżnika nie są tożsame. Nawet pomimo dużego zapasu bieżnika opona zimowa może nie nadawać się do dalszego użytkowania. Najczęściej jest to spowodowane uszkodzeniami części czołowej (uszczerbki gumy, wyrwania) oraz części bocznej (otarcia, nacięcia). Oprócz potencjalnych uszkodzeń gumy powinieneś także kontrolować sposób zużywania się bieżnika. Jeśli jest on nierównomierny, to powodem może być nieprawidłowa geometria zawieszenia pojazdu. Dlatego ogumienie najlepiej serwisować w warsztacie, który ma odpowiedni sprzęt do kontroli zbieżności kół przedniej i tylnej osi.
 

• Regularnie sprawdzaj ciśnienie w oponach

Zbyt niskie lub za wysokie ciśnienie znacząco skraca żywotność opony. Niedopompowane koła zwiększają opory toczenia, co powoduje wyższe spalanie. Dodatkowo wydłuża się droga hamowania i pogarsza przyczepność. Może wystąpić podsterowność lub nadsterowność pojazdu. Zbyt niskie ciśnienie powoduje szybsze i nieregularne zużycie bieżnika oraz mniejszą stabilność na zakrętach.

Zbyt wysokie ciśnienie skraca żywotność opon nawet o 25%. Zwiększa także ryzyko uszkodzenia przy wjechaniu w dziurę lub uderzeniu o krawężnik. Za mocno napompowane opony mają gorszą przyczepność, co wpływa na stabilność auta w czasie pokonywania zakrętów. Dodatkowo generują wyższy hałas i powodują szybsze zużycie elementów zawieszenia.

Prawidłowe wartości ciśnienia dla swojego auta znajdziesz w instrukcji obsługi, a także na nalepce pod klapką wlewu oraz na słupku.
 

• Sprawdzaj wyważenie kół

Źle wyważone koło uniemożliwia równomierne zużycie bieżnika. Im wyższa prędkość pojazdu, tym większe różnice w docisku poszczególnych części obwodu opony do jezdni. Złe wyważenie kół nie zawsze jest odczuwalne w czasie jazdy. Dopiero przy dużych odstępstwach od normy pojawiają się charakterystyczne drgania nadwozia lub kierownicy.

• Weryfikuj geometrię zawieszenia

Dzięki temu możliwa jest kontrola zbieżystości obu osi. Oczywiście nie oznacza to, że kontrolować należy jedynie w miarę nowe auta. Zdarza się, że pojazdy powypadkowe mają nieprawidłową geometrię tylnej osi, pomimo braku regulacji zbieżności. Nieprawidłowa zbieżność powoduje nierównomierne zużycie opon zimowych. Jednocześnie pogarsza parametry jezdne auta. W tym wypadku opona może być podstawowym elementem diagnostycznym, który wskazuje pewne nieprawidłowości w pojeździe.

• Kontroluj stan zaworów i kapturków

Kapturki pełnią przynajmniej dwie ważne funkcje. Pierwszą jest ochrona zaworu przed pyłem, wodą i błotem. Druga to częściowe niwelowanie efektów nieszczelności zaworu. Kapturek szczelnie łączy się z gwintem zaworu i hamuje „ucieczkę” powietrza z opony. Zawory podczas jazdy podlegają działaniu siły odśrodkowej. To powoduje ich wyginanie i może prowadzić do uszkodzenia. Dlatego przy każdej wymianie opon warto założyć nowe zaworki. Tym bardziej że ich koszt jest symboliczny.
 

• Przechowuj opony zimowe w odpowiednich warunkach

Opony nie powinny być narażone na bezpośrednie działanie promieni UV, które powodują starzenie się gumy. Podczas magazynowania ogumienia chroń je przed zabrudzeniem substancjami olejowymi oraz olejopochodnymi. Olej prowadzi do tzw. korozji mieszanki gumy, która staje się bardzo miękka. Najlepiej magazynować opony w specjalnych przechowalniach, gdzie panują optymalne warunki.

• Zadbaj o prawidłowy styl jazdy

Styl jazdy kierowcy ma wpływ na wiele podzespołów w samochodzie. Jednym z nich są opony. Bardzo dynamiczna jazda, ostre przyspieszanie i hamowanie, a także „buksowanie” na śliskiej nawierzchni prowadzą do ponadnormatywnego zużycia ogumienia. Dlatego powinieneś prowadzić samochód w sposób płynny i zgodny z zasadami ecodrivingu.

Używanie odpowiednich opon w sezonie zimowym ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa. Ważny jest także wybór właściwego terminu wymiany. Nie czekaj z tym do ostatniej chwili. Jeśli wymienisz opony nawet 2 tygodnie wcześniej, to nie wpłynie na ich żywotność. Ty za to unikniesz długich kolejek i niepotrzebnego stresu.